95 km, droga drugorzędna. Wyjazd z Przeźmierowa na pn. — 2 km Chyby nad J. Kierskim. W parku wiejskim dworek klasycystyczny 1 poł. XIX w. i kaplica ok. 1660. — 3 km Wielkie. We wsi piękny okaz dębu o obw. pnia 5,5 m. W zaroślach J. Kiersklego gnieździ się bąk. — 7 km Napachanie. — 10 km Mrowino, wzmiankowane w 1404. Jedyny w kraju ośrodek reedukacji więźniów ze szkołą rolniczo-ogrodniczą. — 12 km Cerekwica. Kość. 1828. — 19 km Kąsinowo. W odl. 1,5 km na pn. Zakład Doświadczalny Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. 24 km Szamotuły (70 m, 12 000 mieszk.), m. pow. nad rz. Samą. Ośrodek przem. rolno-spożywczego (cukrownia, olejarnia, 2 młyny, mleczarnia, zakłady naprawcze aparatury przem. rolnego). Fabryka mebli. Technikum Rolnicze. Gród w XIII w., miasto 1383. Ważny ośrodek produkcji sukna w XVI i XVII w. Wyszli stąd Grzegorz prawnik, profesor uniwersytetu krakowskiego, od 1533 rektor akademii Lubrańskiego w Poznaniu; Wacław, kompozytor i nadworny kapelmistrz Zygmunta Augusta, J. Jonston (1603—1675), sławny w Europie lekarz i przyrodnik. W Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 szamotulanie pomogli w zdobyciu niemieckiego obozu wojskowego Biedrusko i w oswobodzeniu Wronek i Czarnkowa. Powstała tu wówczas kompania kosynierów w strojach ludowych. Fara gotycka (d. kolegiata, jej kanonikiem był Stanisław Staszic) z XV w., restaur. 1712 i w 1. 1884—96. Cenne dzieła sztuki zrabowali hitlerowcy. Obok pomnikowe wiązy. Kość. i klasztor Reformatów, barokowe XVII w. Zamek 1513 przebud. 1869, oficyna XVIII w., baszta gotycka 1513 (1559—73 więzienie słynnej z piękności Halszki z Ostroga), obec. Muzeum Regionalne, fosa zamkowa, park z ładnym starym drzewostanem. Domy w rynku nr 10 — empirowy, nr 38 — secesyjny. W odl. 11 km na pd. zach. Otorowo, duża uprzem. wieś. Kość. gotycki 1535, przebud. 1784. Pałac barokowy 1738, przebud. 1912, oficyna z końca XVIII w. Mogiła 10 osób rozstrzelanych w październiku 1939. W odl. 10 km na pn. Słopanowo. Kość. drewniany 1695 z późnorenesansową polichromią V satyrycznym obrazem grzesznej karczmarki. Figura przydrożna poł. XVIII w., 2 km dalej Obrzycko d. miasteczko u ujścia Samy do Warty. W XII w. gród kasztelański, prawa miejskie w poł. XV w. Kość. barokowy z kopulą zbud. w l. 1714—28 przez arch. Pompeo Ferrari. Wewnątrz obraz hiszpański Eugeniusza Caxesa XVII w. Ratusz XVII w. Nad rz. Samicą grodzisko stożkowate. Na pr. brzegu Warty ładnie położ. Zielona Góra; w pałacu dom wypoczynkowy FWP.
Najnowsze komentarze