Ostrów Tumski

Na pr. brzegu Warty Ostrów Tumski — najstarsza część miasta. Katedra X w., wielokrotnie niszczona i przebud. Po spaleniu w 1945 odbud. w swej XV-wiecznej postaci. Podjęte wraz z odbud. badania archeologiczne odsłoniły fragmenty murów z kamienia polnego katedry przedromańskiej, chrzcielnicę do chrztów zbiorowych, zniszczony grobowiec Mieszka I i bazy filarów romańskich. Katedrę otacza 12 kaplic z cennymi dziełami sztuki. W Złotej Kaplicy sarkofag z prochami Mieszka I i Bolesława Chrobrego oraz ich pomniki. Liczne pomniki renesansowe. W wejściach do kaplicy Szołdrskich późnogotycka polichromia z pocz. XVI w. i wizerunki 12 apostołów 1616. Wielki ołtarz gotycki 1512, ambona XVIII w. Obok katedry — gotycki kość. N. Marii Panny, 1431—38, dobrze zachowany w pierwotnej postaci. Gotycka Psaiteria 1508, Akademia Lubrańskiego (załóż. 1519), dworek z dachem mansardowym gontowym XVIII w. (unikat w Poznaniu), pałac biskupi XVIII w., i dworki kanonicze od XV w. Na wsch. od Ostrowa Tumskiego na pr. brzegu Cybiny zabytkowa dzielnica Sródka, w średniowieczu odrębne miasto. W rynku — kość. Św. Małgorzaty z poł. XIII w., przebud. w XV i XVII w., barokowy klasztor Filipinów XVIII w. Na wzgórzu barokowy kość. (poł. XVII w.) z klasztorem Reformatów XVIII w., obec. zakład głuchoniemych. Przy ul. Warszawskiej najstarszy po katedrze romański ceglany kość. Św. Jana XII w. (poza planem). W fasadzie zach. pierwotny portal kamienny z dwiema kolumienkami. W głównym ołtarzu tryptyk z ok. 1520, najstarszy znany w Poznaniu obraz pochodzenia lokalnego. Gotycka kamienna chrzcielnica rzeźbiona 1522. Od kościoła widok na J. Maltańskie (sztuczne) z torami regatowymi.